Ustrój polityczny
Władza ma strukturę parlamentarno-gabinetową z prezydentem jako głową państwa, lecz organy te nie zostały jeszcze powołane do życia z powodu niedawnej rewolucji i zmiany ekipy rządzącej. Od 8 sierpnia 2012 r. władzę w kraju sprawuje Zgromadzenie Narodowe[a], któremu swoje kompetencje przekazała Narodowa Rada Tymczasowa. NRT była ciałem przejściowym utworzonym 5 marca 2011 roku, na początku wojny domowej. Wraz z obaleniem rządu Muammara Kaddafiego pod koniec sierpnia Rada stała się jedyną realną władzą w Libii, uznaną przez większość krajów świata i ONZ.
Wcześniejszy ustrój Libii, w okresie rządów Muammara Kaddafiego, określano jako Dżamahirijja.
4 grudnia 2013 roku Libijskie Zgromadzenie Narodowe przegłosowało uznanie prawa szariatu za podstawę państwowego prawodawstwa i działalności wszystkich instytucji[5].
Podział administracyjny
Libia jest obecnie, to jest od roku 2003, podzielona na 22 gminy (szabijaty)[6], wcześniej państwo było podzielone na 13 regionów (muhafaz).
Geografia
Libia położona w Afryce Północnej, nad Morzem Śródziemnym, zaliczana jest jest do największych krajów afrykańskiego kontynentu. Libia jest krajem, którego prawie całe terytorium objęte jest obszarami pustynnymi, a klimat należy do najsurowszych na świecie. W tymże państwie zanotowano najwyższą temperaturę i jedne z najniższych opadów deszczu.
Dawniej kraj dzielił się na trzy strefy – Cyrenajkę na wschodzie, Trypolitanię na zachodzie i Fazzan na południu. W czasach kolonialnych Libią władali Turcy Osmańscy, po wojnie włosko-tureckiej 1911-1912 Libia została włoską posiadłością. Od 1942 Trypolitania i Cyrenajka znalazły się pod okupacją brytyjską, natomiast leżący na południu Fazzan – pod okupacją francuską. W 1951 roku kraj uzyskał niepodległość.
Powierzchnia i granice
Powierzchnia – 1 759 540 km2, co oznacza, że Libia jest czwartym co wielkości krajem Afryki.
Skrajne punkty – północny 33°08'N, południowy 18°45'N, zachodni 9°20'E, wschodni 25°12'E. Z zachodu na wschód Libia ma około 1490 km długości, natomiast z północy na południe około 1000 km.
Libia graniczy z następującymi państwami:
Algieria – 982 km
Czad – 1055 km
Egipt – 1150 km
Niger – 354 km
Sudan – 383 km
Tunezja – 459 km
Linia brzegowa kraju liczy 1770 km
Budowa geologiczna i rzeźba
Prawie całe terytorium Libii położone jest na obszarze krystalicznej platformy saharyjskiej. Centrum kraju stanowi niecka algiersko-libijska. Libia jest w większości krajem wyżynnym, gdzie średnia wysokość waha się od 300 do 600 m n.p.m. Jedynie pas wybrzeża oraz północno-wschodnia część kraju stanowi obszar nizin. Libię można podzielić na trzy regiony geograficzne – Cyrenajkę, Trypolitanię i Fazzan. Wspomniane na wstępie obszary kolonialne dziś są określane krainami geograficznymi.
Trypolitania składa się z kilku mniejszych regionów geograficznych, które mają zróżnicowaną rzeźbę terenu. Na północny wzdłuż wybrzeża ciągnie się Nizina Nadbrzeżna zwana Al-Dżifarą. Obszar ten zbudowany jest ze skał aluwialnych i utworów eolicznych. Od północny nizinę ogranicza pasmo wzgórz Dżabal Nafusa, które noszą ślady dawnych działań wulkanicznych. Na południe od owych wzgórz rozciąga się płytowa wyżyna. Na jej obszarze leży pustynia kamienista Al-Hamada al-Hamra. Pustynia ta zajmuje obszar północno-zachodniej Libii. Jest południową częścią Trypolitanii. Al-Hamada al-Hamra to region pokryty czerwonymi wapieniami, pochodzącymi z kredy i początków trzeciorzędu. W kierunku południowo-wschodnim ta pustynna wyżyna przechodzi w młode góry Dżabal as-Sauda i leżące dalej góry Al-Harudż al-Aswad. Obie formacje są pochodzenia wulkanicznego. Pierwsza z nich wznosi się maksymalnie na 800 m n.p.m., druga zaś na 1200 m n.p.m..
Obszary tychże gór i kamienistych wyżyn przechodzą gwałtownie w rozległą i monotonna nizinę, stanowiącą część Pustyni Libijskiej, i ciągną się dalej na obszarze Egiptu. Obszar ten zalicza się do Cyrenajki. Sam obszar Cyrenajki dzieli się na dwie części – północną i południową.
Wspomniana wyżej nizina to południowa Cyrenajka. Obszar ten jest pokryty piaszczystymi osadami, gdzie leżą oazy: Dżalu, Al-Dżaghbub, Dżanat, Zighan i największa z nich Al-Kufra. Południowo-wschodnia część Cyrenajki cechuje się bardzo surowymi warunkami. Obszar ten przy granicy z Egiptem jest dosłownie pokryty „morzem piasku”. Występują tam ruchome wydmy, o długości do nawet 150 km i wysokości do 100 m.
Północna część Cyrenajki jest obszarem wyżynnym, jednak na wschodzie teren obniża się, by dalej przejść w niewielkie wzniesienia pod zachodnią granicą Egiptu. Obszary wyżynne Cyrenajki wznoszą się na wysokość do 600 m n.p.m. i tworzą wzniesienia Dżabal al-Achdar, opadające gwałtownie na zachód. Dalej tworzą kilkukilometrowy pas nadbrzeżnych nizin nad Wielką Syrtą. Obszar na wschód od Dżabal al-Achdar to nizinny region nadmorski zwany Marmaryką.
Fazzan stanowi południową część Libii. Jest obszarem wyżynnym, ale znajduje się w nim seria niecek, przebiegających ze wschodu na zachód. Niecki oddzielone są rozległymi pustynnymi obszarami, pokrytymi żwirowymi osadami. Na terenach tych zagłębień znajdują się liczne oazy jak: Sabha, Marzuk i Aubari. Na granicy z Czadem obszar znacznie się wznosi, tworząc północne odgałęzienie masywu Tibesti. Najwyższy szczyt Libii – Bikku Bitti wznosi się na wysokość 2286 m n.p.m. Na terenie tego masywu wznosi się kilka wygasłych stożków wulkanicznych. Góry w południowej Libii jak i cały masyw Tibesti, ciągnący się dalej na terytorium Czadu; zbudowany jest z krystalicznych skał prekambryjskich, pokrytych piaskowcami.
Klimat
Niemal cała Libia znajduje się pod wpływem klimatu zwrotnikowego suchego, a na południu i na południowym wschodzie skrajnie suchego. Jedynie pas nadmorski, obszar około 10% powierzchni kraju objęty jest klimatem podzwrotnikowym typu śródziemnomorskiego. Klimat ten i właściwe dla niego masy powietrza zaznaczają się jednak jedynie w okresie zimowym. Od kwietnia do października wybrzeże znajduje się pod silnym wpływem mas zwrotnikowego powietrza, toteż wybrzeże Libii w tym okresie otrzymuje znikome opady deszczu, a w okresie czerwiec-wrzesień opady w ogóle nie występują. Największe opady w rejonie nadbrzeżnym notuje się na Półwyspie Barka – maksymalnie do 600 mm rocznie. Opady te przypadają na okres głównie zimowy i późnojesienny. Strefa nadbrzeżna Trypolitanii otrzymuje około 450 mm rocznie, a im dalej na południe tym opady są niższe. Południowe krańce Trypolitanii otrzymują rocznie 150 mm deszczu.
Klimat zwrotnikowy panuje mniej więcej na obszarach położonych 100-150 km w głąb lądu. Na tych terenach opady nie przekraczają 200 mm. Rejony należące do Fazzanu i południowych obszarów Cyrenajki cechują się klimatem o skrajnie suchej odmianie. Południe kraju otrzymuje średnio 40 do 100 mm deszczu rocznie. Natomiast południowo-wschodnia część Libii za Zwrotnikiem Raka otrzymuje tylko 25 mm deszczu rocznie. Jest to wysokość średnia mierzona na przestrzeni wielu lat. Oznacza to, że są lata, kiedy deszcz nie pada wcale.
Izotermy temperatur zasadniczo układają się równoleżnikowo z pewnymi wyjątkami. Północna część Cyrenajki cechuje się łagodniejszymi temperaturami niż Trypolitania. W zasadzie cała Libia jest zdominowana przez wysokie temperatury, które obniżają się jedynie w okresie zimowym.
Na południu jest bardzo gorąco w okresie od kwietnia do października. Średnie wartości latem wynoszą 49 °C, często przekraczają 50 °C. Gorąco jest też w Trypolitanii, gdzie średnie wartości temperatur latem wahają się od 40 do 45 °C. To właśnie tam w mieście Al-Azizija w północno-zachodniej części kraju zanotowano najwyższą temperaturę na świecie – 57,8 °C. Cyrenajka jest o wiele łagodniejsza pod względem temperatur, latem wahają się one od 27 do 32 °C. Jednak w kierunku południowym wartości rosną osiągając ponownie 40 °C w rejonie na styku z Egiptem i Czadem.
Zimy są chłodniejsze niż lata, dotyczy to zwłaszcza wybrzeża, gdzie mają one łagodny przebieg. Inaczej jest w głębi lądu, gdzie wyraźnie zaznaczają się wysokie dobowe amplitudy. Ponadto brak bariery gór na północy powoduje, że pogoda zimą jest zmienna. Masy powietrza polarnomorskiego mogą dostawać się nad północne terytorium Libii. Raz na jakiś czas na wybrzeżu zdarzają się opady śniegu. Jest to co prawda rzadkość, ale taki stan rzeczy miał miejsce wiele razy.
Na wybrzeżu temperatury wahają się od 10 do 12 °C. W środku dnia jest ciepło (16-20 °C), w nocy temperatury obniżają się do kilku stopni. W głębi lądu, na pustyniach występują przymrozki w ciągu nocy. Średnia temperatura waha się od 16 do 18 °C. W dzień wartości te przekraczają 20-22 °C, jednak w nocy w wyniku utraty ciepła przez piasek i brak zachmurzenia temperatury obniżają się do 0 °C. Przymrozki, a nawet czasami mrozy nie należą do rzadkości.
Ogólnie roczne i dobowe wahania temperatur są wysokie. Zarówno latem jak i zimą różnica pomiędzy nocą, a dniem jest wysoka. Latem w głębi libijskiego lądu w dzień utrzymuje się ponad 50-stopniowy upał, podczas gdy w nocy, zwłaszcza nad ranem, jest zaledwie 10 °C. Latem przymrozki nie występują, wyjątek może stanowić masyw Tibesti, gdzie przyczyną jest wysokość nad poziomem morza. Latem (od maja do września) charakterystycznym elementem pogody jest wiatr chamsin. Jest to gorący i suchy wiatr wiejący z południa, który niesie ogromne ilości piasku i pyłu. W czasie wiatru temperatura gwałtownie rośnie o około 15 °C.
Wody
Sieć rzeczna w Libii nie istnieje, nie ma ani jednej rzeki stałej. Występują natomiast w dużej ilości uedy i suche koryta rzeczne, które na czas krótkotrwałych deszczy wypełniają się płynącą wodą. Żywotność tych rzek okresowych nie przekracza trzech miesięcy. Ponadto rzeki te potrafią być suche (brak opadów) przez kilka lat. Libia posiada znaczne zasoby wód podziemnych na pustyni i na obszarze Cyrenajki, są to wody krasowe. Wzdłuż nizin nadbrzeżnych występują licznie słone jeziora.
Gleby
Prawie cała Libia pokryta jest mało żyznymi glebami. Jedynie na Półwyspie Barka występują nieco żyźniejsze luwisole. W wielu miejscach strefy nadbrzeżnej, gdzie występują słone jeziora, gleby również są dużym stopniu zasolone. Wnętrze kraju pokryte jest pustynnymi litosolami i regosolami. Duże połacie terenu w głębi lądu i na południu kraju, są całkowicie pozbawione pokrywy glebowej. Te obszary stanowią pustynię piaszczystą, pokrytą charakterystycznymi barchanami. Wybrzeże Morza Śródziemnego pokrywają kserosole (buroziemy i szaroziemy pustynne).
Flora
Niezwykła suchość klimatu, chroniczny brak opadów, zwłaszcza na południu, sprawia, że szata roślinna praktycznie nie istnieje. Występuje głównie roślinność efemeryczna, która pojawia się na krótki czas w uedach. W oazach rosną palmy daktylowe, akacje i tamaryszki. Strefa nadbrzeżna jest nieco bogatsza, rosną tam poza palmami; sosny pinie, zarośla typu makchii i miejscami eukaliptusy. W górach Dżabal Nafusa występuje roślinność stepowa. W miastach roślinność występuje pod postacią zieleni miejskiej.
Fauna
Świat zwierząt reprezentują przede wszystkim gatunki pustynne. Na pustyniach żyją fenki, pustynne zające, hieny i gazele. Powszechne są też skorpiony, a w oazach żyją jadowite węże – ich głównym gatunkiem jest dasznik modry. Utrapieniem Libijczyków jest szarańcza wędrowna. Libia leży na trasie ptaków, które na zimę lecą z Europy do krajów środkowoafrykańskich. Do głównych gatunków ptaków żyjących w Libii należą orły i sępy. Nieco rzadziej występują gołębie, kuropatwy i skowronki. Kilkanaście gatunków zwierząt żyjących w Libii jest zagrożonych wyginięciem. Do krajowej czerwonej listy wpisane zostały takie zwierzęta jak: gepard, antylopa pustynna adaks, kulik i skoczek pustynny.
Grupy etniczne
Grupy etniczne:
Arabowie – 86%
Berberowie (m.in. Tuaregowie) – 11%
Turcy, Grecy, Maltańczycy, Włosi, Pakistańczycy, Indusi, Tunezyjczycy 3%
Przy granicy z Nigrem i Czadem koczownicze plemiona murzyńskie Tubu[9]
Religie
Dominującym wyznaniem w Libii jest islam – około 97% ludności deklaruje praktykę tej religii. Zdecydowana większość muzułmanów libijskich to sunnici. Islam jest zarówno duchowym przewodnikiem osób prywatnych, ale też istotnym elementem polityki rządu. Mniejsze ugrupowania (pomiędzy 5 i 10%) należą do ibadytów, żyjących przede wszystkim w Dżabel Nefusa i mieście Zuwara.
islam – 96,1%
chrześcijaństwo – 3,2%:
katolicyzm – 1,35%
Koptyjski Kościół Ortodoksyjny – 1,2%
niezależne kościoły – 0,33%
protestantyzm – 0,27%
niereligijni – 0,3%
buddyzm – 0,1%
tradycyjne religie plemienne – 0,1%
hinduizm – 0,1%
Źródło: Joshua Project, 2010
Historia
Obecna Libia zajmuje trzy odrębne krainy historyczne: Trypolitanię, Cyrenajkę oraz Fazzan.
Mianem Libii starożytni Grecy, podobnie jak Egipcjanie określali obszary znajdujące się na zachód od Nilu, a Libijczykami ludność tych terenów. Nazwa pochodziła prawdopodobnie od jednego z plemion żyjącego w w Cyrenajce w II tysiącleciu p.n.e. Krainy te zamieszkiwały koczownicze plemiona berberyjskie, następnie od VIII wieku p.n.e. Trypolitania i Cyrenajka stały się terenami kolonizacji Greków i Fenicjan. W latach 106 – 64 p.n.e. wojska rzymskie opanowały tereny dzisiejszej Libii. Za rzymskiego panowania Libia była wspaniale rozwiniętą, zamożną krainą. Jednym z najwspanialszych miast ówczesnej Libii było Leptis Magna, którego ruiny można podziwiać do dnia dzisiejszego. W V wieku Trypolitanię opanowali Wandalowie, którzy założyli tu swoje królestwo. W pierwszej połowie VII wieku zostali oni podbici przez Bizancjum. Od VII wieku tereny obecnej północnej Libii zostały zdobyte przez Arabów (m.in. dynastie Umajjadów, Abbasydów oraz Fatymidów). Od połowy XVI wieku należały do imperium osmańskiego. W Fazzanie wpływy tureckie nasiliły się w XVIII w.
Panowanie włoskie
W wyniku wojny włosko-tureckiej z lat 1911–1912, terytoria obecnej Libii przeszły pod panowanie Włochów, którzy doprowadzili do zjednoczenia wszystkich trzech krain i utworzenia kolonii o nazwie Libia. Włosi osiedlali w Libii osadników oraz prowadzili italianizację miejscowej ludności. Po zajęciu przez Włochy Trypolisu w 1911 w kraju wybuchło powstanie kierowane przez bohatera narodowego Libii Omara Mukhtara. Walki partyzanckie koncentrujące się głównie w rejonie Gór Zielonych (Al-Dżabal al-Achdar) w Cyrenajce trwały do 1935.
W okresie rządów faszystów włoskich, kolonialiści rozpoczęli rasistowską politykę według której której Włosi mieli być rasą nadrzędną a "gorsi" Afrykanie zostali pozbawieni praw. Według planów Benito Mussoliniego w Libii osiedlonych miało zostać od 10 do 15 milionów Włochów[11]. W kampanii pacyfikacyjnej obejmujących wywoływanie głodu, dokonywanie masowych mordów i tworzenie obozów koncentracyjnych zginęło tysiące Libijczyków[12]. Z kraju wydalono 100.000 Beduinów, połowę ludności Cyranejki, na miejsce rdzennej ludności trafić tam mieli włoscy osadnicy[13][14].
W celu zdławieniu powstania Włosi utworzyli w Libii obozy koncentracyjne, w których przetrzymywano łącznie 125 tys. osób, głównie mężczyzn mogących stanowić kadrę partyzantki. Pomimo sytuacji w kraju kontynuowana była polityka osadnictwa i w latach 30. w Libii mieszkało już około 100 tys. Włochów, którzy stanowili 10% ogółu ludności.
W czasie II wojny światowej Libia stała się miejscem walk między wojskami alianckimi i Osi. Uczestniczyli w nich również Polacy (m.in. pod Tobrukiem). Libia była włoską kolonią, zdobytą przez aliantów w 1943 roku. Po zakończeniu wojny, od 1946 była pod nadzorem ONZ, podzielona na trzy regiony administracyjne: Trypolitania i Cyrenajka objęte przez Wielką Brytanię oraz Fazzan nadzorowaną przez Francję. W czerwcu 1948 United States Navy zajęło port w Trypolisie jako bazę marynarki wojennej. Równocześnie powstała baza United States Air Force. W maju 1949 roku doszło do rotacji w nadzorze Libii. Cyrenajka pozostała pod nadzorem brytyjskim, z kolei Trypolitania przeszła pod Włochy. Fazzan pozostał zarządzany przez Francuzów. W czerwcu 1949 roku emirat Cyrenajki za sprawą Emira Sajjida Muhammada Idrisa as-Senussi'ego, za zgodą brytyjskiego administratora ONZ z listopada 1949 roku uzyskał autonomię.
Niepodległa Libia
24 grudnia 1951 decyzją ONZ Libia stała się krajem niepodległym, w którym władzę sprawował król Idris I. W Libii stacjonowało wówczas ok. 4600 żołnierzy amerykańskich. Nowe państwo pokryte w znacznym stopniu pustynią, bez znanych surowców naturalnych borykało się z wieloma problemami ekonomicznymi, tak więc swój byt opierało o pomoc międzynarodową. Donatorami okazali się być Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania. W marcu 1952 Libia dołączyła do Ligi Arabskiej. W lipcu 1953 podpisano traktat przyjaźni i wzajemnej pomocy z Wielką Brytanią. W Libii rozlokowano 3 tys. żołnierzy brytyjskich. We wrześniu 1954 odnowiono układ z Stanami Zjednoczonymi, no mocy którego udostępniono bazę lotniczą w Trypolisie oraz powiększono amerykański kontyngent do 14 tys. żołnierzy. W 1955 odkryto pierwsze złoża ropy naftowej, a jej eksport zainicjowano sześć lat później. W lutym 1964 zlikwidowano bazy obcych państw w Libii. W wielu miastach wybuchły wówczas zamieszki. W takiej sytuacji zdecydowano o przedłużeniu umowy ze Stanami Zjednoczonymi do 1971.
Rządy Kaddafiego
Rządy królewskie nie cieszyły się wielkim poparciem i 1 września 1969 grupa młodych oficerów, kierowana przez wówczas 27-letniego kapitana Muammara al-Kadafiego, dokonała przewrotu wojskowego oraz proklamowała utworzenie Libijskiej Republiki Arabskiej. Wkrótce zlikwidowano wojskowe bazy brytyjskie i amerykańskie, zmuszono do wyjazdu 25 000 mieszkających w Libii Włochów oraz przeprowadzono nacjonalizację wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej. Kadafi stworzył państwo autorytarne, oparte na ortodoksyjnym islamie, zarządzane przez Kongresy Ludowe. Libia za rządów pułkownika Kadafiego wspierała ruchy narodowowyzwoleńcze w Afryce (Afrykański Kongres Narodowy w RPA, SWAPO w Namibii, FRELIMO w Mozambiku, FROLINAT w Czadzie, POLISARIO na Saharze Zachodniej), w Azji (Organizacja Wyzwolenia Palestyny, MNLF na Filipinach) i w Europie (IRA i ETA) oraz państwa Ameryki Łacińskiej rządzone przez lewicę, jak sandinistowska Nikaragua. W latach 70. Kadafi wydał Zieloną książkę, w której opisał ustrój Libii mający być alternatywą wobec kapitalizmu i komunizmu.
W lipcu 1977 Libia przegrała krótkotrwałą, przygraniczną wojnę z Egiptem, a w latach 1986-1987 Czad pokonał Libię w tzw. Toyota War. W międzyczasie Libia rozwijała się ekonomicznie. Dzięki dochodom płynącym z bogatych złóż ropy naftowej Libia stała się krajem niezależnym od Zachodu. Miliardy dolarów uzyskane z ropy wydano na szkoły, drogi, domy, szpitale, rozwój rolnictwa oraz broń i popieranie ruchów narodowowyzwoleńczych
W latach 80. Kaddafi zmagał się z islamskimi radykałami. W 1986 w odpowiedzi na sponsorowanie przez Libię zamachów terrorystycznych w Europie, w tym, na lotniska w Rzymie i Wiedniu oraz dyskotekę La Belle w Berlinie Zachodnim, Stany Zjednoczone przeprowadziły operację El Dorado Canyon, podczas której wykonano uderzenia lotnicze na cele na terytorium Libii. W roku 1986 w odpowiedzi na sponsorowanie przez Libię zamachów na amerykańskie cele, lotnictwo USA dokonało nalotu na Libię, w którym zginęły dziesiątki ludzi. W roku 1988 nad Lockerbie w południowej Szkocji eksplodował w powietrzu samolot pasażerski amerykańskich linii lotniczych Pan Am – zginęło łącznie 270 osób. O zamach oskarżono libijskie służby bezpieczeństwa, czego dowiedziono podczas procesu, który zaczął się w 1999 roku.
W 1992 roku ONZ nałożyła na Libię sankcje gospodarcze. Ograniczenie wymiany międzynarodowej stało się bezpośrednią przyczyną trudności gospodarczych, które doprowadziły do konfliktów politycznych wewnątrz kraju. Sankcje zostały zniesione przez ONZ 12 września 2003 roku, w wyniku przyznania się Libii do odpowiedzialności za atak w 1988 roku i zgody na wypłacenie 2,7 miliarda USD odszkodowań rodzinom ofiar zamachu.
Obalenie Kaddafiego
W 2011 w Darnie i Bengazi[15] doszło do wybuchu antyrządowych protestów, które następnie objęły pozostałe części kraju[16], przeradzając się w powstanie w Libii, tłumione przez siły porządkowe i wojsko[17]; Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję nr 1973, która zezwoliła na podjęcie w Libii operacji wojskowej skierowanej przeciwko siłom rządowym. 19 marca 2011 odbył się "paryski szczyt w sprawie Libii" (z udziałem Polski) po którym lotnictwo i marynarka koalicji państw (Francja, Kanada, Włochy, USA i Wielka Brytania) rozpoczęły ostrzał celów militarnych w okolicach Trypolisu i Misraty, realizując w ten sposób rezolucję nr 1973. Akcja nosiła kryptonim Świt Odysei.
Po kilku miesiącach walk znaczną przewagę uzyskali powstańcy, którzy po trwających od 20 do 28 sierpnia, walkach zdobyli Trypolis. 26 sierpnia Narodowa Rada Tymczasowa przeniosła oficjalnie swoją siedzibę z Bengazi do Trypolisu[18]. 20 października Muammar Kaddafi został zabity w Syrcie, a nowe władze 23 października ogłosiły wyzwolenie kraju.
8 sierpnia 2012.
W lipcu 2012 roku odbyły się wybory parlamentarne. Tymczasowa Rada Narodowa przekazała 8 sierpnia władzę na ręce najstarszego deputowanego (seniora) do parlamentu i jego tymczasowego przewodniczącego - Mohammeda Ali Salima. Dzień później na to stanowisko został wybrany Mohammed Megarjef, który de facto pełni funkcje głowy państwa[19][20].
Gospodarka
Największe miasto kraju, a także główny port i ośrodek przemysłowy to Trypolis. Rozwinęły się tam takie gałęzie przemysłu jak spożywczy, meblarski, włókienniczy, metalowy, gumowy (produkcja opon) i poligraficzny. Znajdują się tam także zakłady odsalania wody morskiej, montownie samochodów i rafineria ropy naftowej.
Podstawowym bogactwem Libii oraz praktycznie jedynym towarem eksportowym kraju jest ropa naftowa, dostarczająca ok. 80% dochodu narodowego wynoszącego 8400 USD na 1 mieszkańca (2005), który jest jednym z najwyższych w Afryce. Libia dysponuje przemysłem petrochemicznym oraz hutniczym (huty żelaza i stali w Misracie), zmarginalizowane zostało natomiast rolnictwo i przemysł spożywczy, w tym przetwórstwo owoców i warzyw, przez co obecnie Libia jest zmuszona importować ok. 75% żywności.
Sankcje gospodarcze nałożone przez ONZ w 1992 roku spowodowały znaczne opóźnienie w rozwoju technologicznym kraju. Zostały one zniesione 12 września 2003, a Libia zaczęła od tego czasu zabiegać o przyciągnięcie inwestorów zagranicznych w celu zdobycia kapitału.
Libię oplata sieć rurociągów zwanych Wielką Sztuczną Rzeką, która dostarcza wodę z podziemnych naturalnych zbiorników na Saharze. Składa się na nią 1300 studni, które dostarczają ok. 3 milionów m3 wody dziennie do miast na wybrzeżu kraju.
Polskie przedsiębiorstwa w Libii
W dziedzinie energetyki na rynku libijskim działa Geofizyka Kraków prowadząc badania sejsmiczne obszarów roponośnych. Firma została zarejestrowana na rynku libijskim w 2005 roku. Od tego czasu prowadzi prace poszukiwawcze dla zagranicznych zleceniodawców. Firma „Poszukiwania Nafty i Gazu Jasło”, która w 2006 r. dokonała rejestracji oddziału w Libii, dysponuje już dwiema wiertniami i realizuje kontrakty na rzecz państwowej firmy naftowej Waha Oil. W 2007 r. PGNiG S.A. wygrało przetarg, a w lutym br. nastąpiło podpisanie umowy z libijską Narodową Korporacją Naftową na poszukiwania i wydobycie węglowodorów. Dla celów prowadzenia prac na terenie Libii została utworzona spółka POGC Libya B.V. w Holandii oraz oddział tej spółki w Trypolisie. Również PKN Orlen rozważa wejście na rynek libijski.
Na rynku libijskim aktywne są polskie firmy kartograficzne: Geokart Warszawa, Geokart International, MGGP S.A. oraz firmy branży budowlanej: spółka Elenko (polsko-włoska firma Intertecno spółka joint venture z partnerem libijskim), Konsorcjum Polimex-Hydrobudowa, Polimex-Mostostal Siedlce.
Polonia w Libii
W 2011 roku w Libii zamieszkiwało ok. 500 Polaków. Oprócz pracowników sezonowych polskich firm, rodzin dyplomatów, kraj zamieszkują przede wszystkim Polki z rodzin polsko-libijskich.
Transport i łączność
Długość dróg samochodowych: 47 590 km
Porty morskie
Al-Chums
Bengazi
Darna
Marsa al-Burajka
Misrata
Ras al-Unuf
Tobruk
Trypolis
Zuwara
Linie lotnicze
Afriqiyah Airways
Libyan Airlines
Buraq Air
Air One Nine
Alajnihah Airways
Air Libya
Porty lotnicze
Port lotniczy Trypolis
Port lotniczy Bengazi-Benina
Port lotniczy Sabha
Port lotniczy Syrta
Port lotniczy Misrata
Port lotniczy Tobruk
Port lotniczy Ghadames
Port lotniczy Ghat
Port lotniczy Kufra
Port lotniczy Ubari
Port lotniczy La Abrak
Tagi: strefa śródziemnomorska Libia
