Przejdź do głównej zawartości

Korsyka - wyspa

Korsyka (korsykański: Corsica, franc.: Corse) – wyspa na Morzu Śródziemnym, położona na zachód od Włoch i na południowy wschód od Francji. Cieśnina Świętego Bonifacego oddziela ją od położonej na południu włoskiej Sardynii. Korsyka tworzy odrębny francuski region administracyjny.

Podział administracyjny
W 1975 wyspę podzielono na dwa departamenty: Korsykę Południową (2A) i Górną Korsykę (2B). Wcześniej Korsyka tworzyła jeden departament o numerze 20. Powstałe departamenty są w większym stopniu wyrazem ambicji dwóch największych miast Korsyki – Bastii i Ajaccio – niż rozsądnej polityki regionalnej, bowiem oba mają niewielki potencjał ludnościowy i ekonomiczny.

Geografia
Główną rzeką wyspy jest Golo (dł. 89,6 km; dorzecze 926 km2; śr. przepływ 14,1 m3/s).

Wnętrze wyspy jest bardzo górzyste. Ponad 20 szczytów przekracza wysokość 2000 m n.p.m.. Ważniejsze 25 szczytów Korsyki:
Monte Cinto 2706 m n.p.m.
Capu Ciuntrone 2656 m
Monte Rotondo (Monte Ritondu) 2622 m
Punta Sellula 2592 m
Capu a u Verdatu 2583 m
Capu Biancu 2562 m
Punta Minuta 2556 m
Capu Falu 2540 m
Paglia Orba 2525 m
Capu Larghja 2503 m
A Maniccia 2496 m
Monte Cardo 2453 m
Punta Lattiniccia 2413 m
Monte Padru 2390 m
Monte d'Oro (Monte d'Oru) 2389 m
Monte Renoso (Monte Rinosu) 2352 m
Punta Artica 2327 m
Punta Alle Porta 2313 m
Lombarduccio 2261 m
Punta Muratellu 2141 m
L'Alcudina 2134 m
Capu di u Facciatu 2113 m
Bocca di Frame 2084 m
Capu â Curia 2041 m
Capu a u Tozzu 2007 m





Korsyka jest bardzo słabo zaludniona. Na 1 km2 przypada nieco ponad 35 mieszkańców.
Największe miasta Korsyki L.p. Miasto Ludność w tys.
(2007)
1 Ajaccio 64,43
2 Bastia 43,32
3 Porto-Vecchio 11,33
4 Borgo 7,03
5 Corte 6,75
6 Calvi 5,44
7 Furiani 4,68
8 Propriano 3,24
9 Ghisonaccia 3,17
10 Sartene 3,06

Historia
Położenie Korsyki sprawiało, że była ona zawsze ważną bazą operacji militarnych, stąd też toczone były przez wieki walki między państwami włoskimi a Francją o jej zajęcie. Możliwość zjednoczenia z Sardynią była postrzegana jako niebezpieczna ewentualność, zwłaszcza przez Wielką Brytanię, ponieważ dawałoby to zbyt silną pozycję na Morzu Śródziemnym.

W 1282 objęła wyspę w posiadanie Republika Genui, która kontrolowała ją przez pięć wieków (z dwiema przerwami; Królestwo Aragonii posiadało ją w latach 1296-1434, a Francja w latach 1553-1559).

W 1736 na wyspie wybuchło nieudane powstanie przeciwko rządom Genui. Powstańcy proklamowali Korsykę monarchią i wybrali na króla Theodora von Neuhoffa. W kwietniu 1755 rozpoczął się kolejny zryw przeciw genueńskiemu panowaniu. W listopadzie tego roku Korsyka ogłosiła niepodległość i proklamowana została Republika Korsykańska. Uchwalono też pierwszą na świecie konstytucję (Konstytucja Korsyki), która została napisana w języku włoskim.

W 1768 Genua zrzekła się (w zamian za darowanie długów) pretensji do wyspy na rzecz Francji, która w tym samym roku wysłała na nią swoje oddziały. Walki trwały do 1769 i skończyły się zwycięstwem Francuzów.

Na Korsyce urodził się Napoleon Bonaparte, którego rodzice należeli do pomniejszej lokalnej arystokracji. W tym czasie była ona pod francuską kontrolą i korsykańscy szlachcice mogli uzyskać francuskie tytuły szlacheckie. Tak też zrobili rodzice Napoleona, którego posłano do francuskich szkół.

Inną ważną postacią na wyspie był Pasquale Paoli (1725–1807) – korsykański generał i patriota, który walczył o niepodległość Korsyki, najpierw przeciwko Genui, a potem Francji.

Korsykaninem był także Giuseppe Fieschi, rewolucjonista, który dokonał zamachu na króla Francji Ludwika Filipa.

Sytuacja polityczna
Sytuacja polityczna na wyspie jest skomplikowana, a ludność podzielona jest w swoim stosunku do Francji[potrzebne źródło]. Na wyspie działa kilka ruchów separatystycznych, walczących o niepodległość Korsyki. Najważniejszy z nich to Front Narodowego Wyzwolenia Korsyki (Front de Libération Nationale de la Corse, FNLC) oraz Armata Corsa. Bardziej umiarkowani lokalni przywódcy są zwolennikami poszerzenia autonomii wyspy: większej promocji języka korsykańskiego, większych uprawnień regionalnego samorządu oraz zwolnień od niektórych podatków państwowych. Francuski rząd obawia się jednak tych dążeń, gdyż mogłoby to zagrozić jedności państwa. Jednocześnie ruchy niepodległościowe nie zdobyły nigdy większości w czasie wyborów na wyspie, co wskazuje na brak odpowiedniego poparcia wśród mieszkańców.

Niektóre organizacje rozpoczęły też akcje terrorystyczne, podkładając bomby oraz dokonując zamachów na ważne osobistości (np. 6 lutego 1998 zabito prefekta Claude'a Érignaca), by wymóc na Francji przyznanie niepodległości. Niektóre znane są także z wymuszeń pieniędzy na rzecz ich organizacji. Osoby niepłacące mogą spodziewać się zniszczenia swojego dobytku. Organizacje te prowadzą także akcje zastraszania nie-Korsykan mieszkających na wyspie oraz tych, którzy współpracują z administracją państwową, np. żandarmów.

W 2000 premier Lionel Jospin zgodził się na zwiększenie autonomii w zamian za powstrzymanie przemocy. Przeciwstawiła się temu gaullistowska opozycja we francuskim Zgromadzeniu Narodowym, gdyż według nich doprowadziłoby to do żądań autonomii przez inne regiony kraju (np. Bretanii, Prowansji czy Alzacji) i być może nawet rozpadu Francji. Proponowana autonomia miała także zawierać ochronę języka korsykańskiego corsu, który podobnie jak inne francuskie języki regionalne były przedmiotem negatywnej polityki francuskiej, zniechęcającej do ich używania.

6 lipca 2003 odbyło się na wyspie referendum w sprawie zwiększenia autonomii oraz modyfikacji zakresu działań niektórych instytucji politycznych, zaproponowane przez premiera Jeana-Pierre'a Raffarina oraz ministra spraw wewnętrznych Nicolasa Sarkozy'ego. Większość głosujących odrzuciła jednak ten projekt.

Gospodarka
Korsyka ma niewielki potencjał gospodarczy.
Tagi: strefa śródziemnomorska korsyka
źródło: Wikipedia (autorzy, na licencji CC-BY-SA 3.0)

Popularne posty z tego bloga

Malta

Malta, Republika Malty (Repubblika ta' Malta, Republic of Malta) – państwo wyspiarskie położone w Europie Południowej, na Morzu Śródziemnym, na południe od Sycylii. Ustrój polityczny Malta jest republiką z jednoizbowym parlamentem. Po ostatnich wyborach, które odbyły się w 2013, w parlamencie zasiadają dwie partie: Partia Pracy (Partit Laburista, PL) – 38 mandatów Partia Narodowa (Partit Nazzjonalista, PN) – 29 mandatów Partie te dzielą między siebie mandaty w parlamencie nieprzerwanie od 1971. Oprócz nich istnieją też inne drobne partie m.in.: Alternatywa Demokratyczna (Alternattiva Demokratika, AD) Maltańska Partia Komunistyczna (Partit Komunista Malti, PKM) Od 1 maja 2004 Malta jest członkiem Unii Europejskiej. Podział administracyjny W 1993 roku został ustanowiony podział administracyjny Malty obejmujący Maltę (wyspę) i Gozo. Powstało 68 samorządów, 54 na Malcie i 14 na Gozo. Geografia W skład archipelagu Wysp Maltańskich wchodzą wyspy: Malta, Gozo, Comino, C...

Słowenia

Słowenia, Republika Słowenii (słoweń. Slovenija, Republika Slovenija) – państwo położone w Europie Środkowej, posiadające dostęp do Morza Adriatyckiego. Słowenia należy do NATO od 29 marca 2004, jest też członkiem UE od 1 maja 2004 roku, od 1 stycznia 2007 kraj jest również członkiem strefy euro. Geografia Powierzchnia: ląd: 20 151 km2 woda: 122 km2 całkowita: 20 273 km2 Skrajne punkty: północny 46°53'N, południowy 45°25'N, zachodni 13°23'E, wschodni 16°36'E. Rozciągłość południkowa wynosi 160 km, a równoleżnikowa 245 km, przeciętna szerokość kraju wynosi około 100 km. Długość granic lądowych: Austria: 330 km Chorwacja: 670 km Węgry: 102 km Włochy: 232 km całkowita: 1334 km Długość wybrzeża: całkowita: 46,6 km Największe miasta: Lublana: 278 tys. Maribor: 147 tys. Novo Mesto: 41 tys. Celje: 42 tys. Kranj: 37 tys. Słowenia to w większości kraj wyżynny i górski: 90% powierzchni kraju leży ponad 300 m n.p.m. Najwyższy szczyt to położony w Alpach Jul...

Grecja

Grecja (gr. Ελλάδα Elláda, IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς Ellás, IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]) – kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami, Albanią, Republiką Macedonii i Bułgarią od północy, oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu oraz Śródziemnego od południa. Grecja posiada dziesiątą pod względem długości linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w skład Grecji wchodzi około 1400 wysp, w tym 227 zamieszkałych. Najważniejsze to Kreta, Dodekanez, Cyklady, i Wyspy Jońskie. Najwyższym szczytem jest wysoki na 2917 m n.p.m. Olimp. Grecja posiada długą historię i bogate dziedzictwo kulturowe. Uważana jest za spadkobierczynię starożytnej Grecji. Jako taka, stanowi kolebkę całej cywilizacji zachodniej, miejsce narodzin demokracji[3...